Dienst aan huis
Ook al is het vrolijke melodietje van de populaire radiorubriek De Groenteman al oud, we zingen het zonder moeite mee. Halverwege de vorige eeuw was het De Groenteman die de huisvrouw vertelde hoe en met welke seizoensgroenten, zoals spruiten en stoofpeertjes in de wintermaanden, zij een smakelijke maaltijd kon bereiden.
Lang was de ‘groenten, aardappelen en vleesmaaltijd met een puddinkje toe’ het gezicht van de Hollandse keuken. Tegenwoordig soms fantasieloos genoemd, maar onterecht want in de naoorlogse jaren was nog lang sprake van distributie en kenden weinig huishoudens het gemak van een koelkast. Met voor die tijd een groot stuk vlees als kip of konijn, gebakken of gepureerde aardappelen, groenteconserven, fruit op sap en een feestpudding met vruchtjes of bitterkoekjes uit een pakje toe, toverde de huisvrouw van de jaren vijftig een ‘verrukkelijk en alleraardigst’ kerstdiner op tafel als hoogtepunt van de decembermaand.
Door de stijgende welvaart, de opkomst van damesbladen als Libelle en Margriet, het vaker en verder reizen en het ontstaan van een diversiteit aan restaurants naast ‘de Chinees’, kreeg men behoefte aan andere en meer luxe producten. Met vooruitziende blik introduceerde supermarkt Albert Heijn in 1962 een spaarsysteem, waarmee de koelkast een betaalbaar onderdeel van de keukeninventaris kon worden. Zo werd koken een culinaire aangelegenheid, waarbij de recepten uit het Margriet Kookboek en het steeds grotere aanbod van nieuwe producten onmisbaar waren.
Tegenwoordig vinden we recepten voor ons kerstdiner op internet of in de inmiddels duimdikke Allerhande. De seizoenen spelen al lang geen rol meer in ons eetpatroon. Trends als kaasfondue en gourmetten zijn gekomen en gegaan, maar zouden wij de Groenteman vandaag vragen ‘wat zullen we eten met Kerstmis?’, dan zouden we niet gek opkijken van de winterklassiekers spruitjes en stoofpeertjes. Eet smakelijk!
Artikel: Dee Snijder
foto 1: Willem van de Poll, Nationaal Archief / CCO
foto 2: Allerhande - Stichting Erfgoed Albert Heijn