Jochem werkt al 17 jaar bij Amstelring. Hij is een van de drijvende krachten achter de Universitaire praktijk ouderengeneeskunde van Amstelring en VUmc. ‘Het doel was de schotten tussen organisaties af te breken, zodat er één grote praktijk zou ontstaan om kwetsbare thuiswonende ouderen te ondersteunen met passende zorg’, vertelt Jochem. 'En dat is nodig, want mensen op leeftijd wonen steeds langer thuis. Huisartsen zien steeds meer ouderen, die niet in staat zijn hun eigen regie te houden’. Als er dan verschillende problemen spelen, is er andere zorg nodig: risico inventariserend, met iemand in de regie, en een behandeling die past bij de levensdoelen. De specialist ouderengeneeskunde biedt deze zorg, en kan daarmee de huisarts ondersteunen.'
Preventief
De toenemende vergrijzing vraagt om een actieve rol. ‘Als we in een vroeg stadium kwetsbare mensen in beeld krijgen, kunnen we crisissituaties voorkomen’, vertelt Jochem. 'Huisartsen hebben vaak een goed gevoel voor wie kwetsbaar is en wie niet. Ze kunnen in hun dossiers hoogbejaarde polyfarmacie patiënten identificeren. Praktijkondersteuners hebben vaak zicht op de thuissituatie. Tijdens multidisciplinaire overleggen (MDO’s) in de huisartsenpraktijk bespreken we deze patiënten. Als er specifieke expertise wordt gevraagd gaat de SO op huisbezoek. ‘De oudere krijgt zorg op maat en het bespaart kosten, want mensen hoeven minder vaak naar de spoedeisende hulp of de polikliniek voor een consult. Een actieve samenwerking in de wijk werkt dus ook preventief.'
Noodzaak tot samenwerken
Edward, van oorsprong sociaal geriater, werkt al lang in de eerste lijn. Vijf jaar geleden maakte hij de overstap naar Amstelring, waar hij sinds een jaar thuiswonende ouderen ondersteunt. En met plezier. ‘Het is een soort van kamperen, improviseren en interacteren’, en dat ligt Edward. De noodzaak tot samenwerken speelt al langer. ‘Je hebt mensen die goed hun weg vinden en die minder goed hun weg vinden. Voor hen die kwetsbaar worden is het verpleeghuis een ideale situatie, daar zijn de voorzieningen goed op elkaar afgestemd. In de eerste lijn is dat niet altijd het geval, wat soms leidt tot schrijnende situaties. Dat vraagt om proactief en verbindend samenwerken’. Edward ziet de samenwerking met de huisarts, praktijkondersteuner huisarts en zorgprofessionals in de wijk als muziek maken.‘Mijn droom is dat elke buurt in Amsterdam zijn eigen orkest heeft. Dat doe je samen en niet als solist’.
‘De kracht van de SO is de inbreng van overzicht en regie’, vult Jochem aan. ‘De huisarts werkt vraaggericht, de medisch specialist diagnosegericht. De SO kijkt naar wat een kwetsbare oudere nodig heeft, om zo zelfstandig mogelijk thuis te wonen met een zo’n groot mogelijke kwaliteit van leven’. Ouderen groeien mee met wie ze zijn in hun beperkingen, vaak wachten ze lang met het vragen om hulp, tot het moment dat de Praktijkondersteuner huisarts (POH) of familie aan de bel trekt.
Toekomst van het vak
Een bron van zorg is het tekort aan SO’s. Het werk in de wijk is vaak ondergeschikt aan dat in het verpleeghuis. Terwijl juist de zorg voor ouderen in de wijk als een verrijking van het vak wordt gezien. ‘Werken in de eerste lijn biedt kansen voor jonge SO’s’ zegt Edward. ‘Het vak wordt aantrekkelijker en verbreed. Werken in de eerste lijn biedt flexibiliteit en dynamiek. Je loopt vooruit op wat gaat komen voor de oudere. Dat is aantrekkelijk voor jonge SO’s. De aanvragen voor een consult in de wijk stromen binnen bij NOA. Edward voorziet dat de vraag naar meer SO’s in de eerste lijn zal toenemen. ‘Het is de toekomst van ons vak’. Hij nodigt andere SO’s uit deze toekomst samen vorm te geven.
Financiering
We zijn op de goede weg, maar de financiering is nog ontoereikend om de zorg te leveren die nodig is. Werken in de wijk kost meer tijd en die wordt nu niet volledig vergoed. Het gesprek over een kostendekkend tarief met de zorgverzekeraars wordt, namens NOA, door Amstelring gevoerd. De verwachting is dat dit in 2023 wordt gerealiseerd.
