De Tovertafel, Paro de zeehond en andere interactieve nieuwigheden
Dementie is (nog) niet te genezen. Wel zijn er steeds meer knappe 'uitvindingen' die activeren en interactie stimuleren. Hier op een rij: de 5 beste uitvindingen die medewerkers van Amstelring gebruiken bij dementiezorg.
1. Tovertafel: interactief bewegingsspel
Een aquarium op de tafel? De mensen van de pg-afdeling vinden het heel normaal. Ze tikken de vissen op hun staart en kijken naar de werveling van belletjes die in hun spoor ontstaat. Even later gaan bloemen open, daarna stuiteren balletjes over het tafelblad. Steeds iets nieuws. Het is het werk van de tovertafel: beelden die reageren op beweging, uit een apparaat aan het plafond. Karin Loogman, verpleegkundige in Eigen Haard, is er blij mee. ‘Niet alle bewoners raken geïnspireerd,’ zegt ze, ‘maar voor de meeste betekent het of afleiding of activering, en dat is altijd goed. Sommige mensen zijn keer op keer verrast.’
2. Qwiek up: muziek, foto's en film
De Qwiek up, een mobiel en wendbaar afspeelapparaat voor foto’s, films en muziek, creëert een audiovisuele beleving. Het neemt mensen met dementie mee in een persoonlijke belevingswereld. 'Bij ons wordt de Qwiek up bijvoorbeeld gebruikt voor een mevrouw die bang is in de tillift. Voorheen kneep ze heel hard en was ze verschrikkelijk onrustig,’ vertelt verpleegkundige Karin. ‘Nu laten we kleuren zien die dansen op het plafond, met rustgevende muziek erbij. En kijk, je ziet het gebeuren: ze geeft zich helemaal over. Een fantastische oplossing voor haar en voor ons.’
Projectie van bewegende beelden op het plafond met muziek, creeërt een activerende belevingswereld voor bedlegerige cliënten. Maar de projector is er ook ter vermaak: een concert van André Rieu, sterren kijken, een boswandeling 'maken'; het kan allemaal met de Qwiek up.
3. Zeehond Paro: de sociale knuffelrobot
Paro is een interactieve knuffelzeehond. Het zachte beest heeft sensoren vlak onder de vacht. Paro reageert op geluid, aanraking, beweging, licht en donker. Nancy Knaap, activiteitenbegeleidster bij Scala: ‘De meeste ouderen worden heel vrolijk van Paro. Hij reageert op vrolijkheid en als je niet lief tegen hem bent, dan gaat hij janken.’
Zijn witte vacht, grote ogen en levensechte bewegingen zorgen voor bijzondere momenten. ‘Een bewoonster die niet meer haar bed uitkwam, haar familie niet meer herkende en geen reactie meer gaf, reageert wel op Paro. Zodra ze de zeehond ziet krijgt ze een glimlach op haar gezicht. Ze zoekt echt contact met hem.’
4. Belevingsgang: levensechte taferelen
Herinneringen ophalen aan de voormalige Suikerfabriek en het Zwanenburg van vroeger: in woonzorgcentrum Eigen Haard te Zwanenburg kan dat elke dag. Ouderen met dementie die hier wonen, zien op de gang levensgrote afbeeldingen van het dorp Zwanenburg en omgeving. Dat roept herinneringen op, geeft een vertrouwd gevoel en leidt al gauw tot leuke gesprekjes. Verpleegkundige Karin: ‘Er valt veel te beleven hier. Een wandelingetje op de gang is nu leuk en interessant geworden. Je ziet dochters die met moeder bij de winkeletalage blijven staan en in gesprek raken over vroeger. Elk klein beetje contact kan zoveel betekenen. En dat geldt wederzijds volgens mij.’
Ook verpleeghuis Leo Polak in Amsterdam heeft belevingsgangen voor mensen met dementie. Een kaaswinkeltje, het bruincafé, de bakker. En de grachten met mooie grachtenpanden, een draaiorgel en het Muntplein. Het 'oude' Amsterdam komt op de pg-afdeling weer helemaal tot leven.
5. Snoezelpop: lacht en huilt
Snoezelpoppen zijn speciaal voor ouderen gemaakt. 'Ze hebben menselijke kenmerken,' vertelt activiteitenbegeleidster Nancy, 'houd je de pop rechtop dan lacht hij, houd je hem schuin dan huilt 'ie.' Nancy kocht een snoezelpop voor haar oma. Het effect van de pop op haar oma was enorm.
Vervolgens wist Nancy van Groepswonen Scala haar leidinggevende te overtuigen om vijf poppen te kopen. Twee van die poppen hebben al een naam, Ko en Lotje, vernoemd naar de kinderen van mensen die er wonen. Er zijn snoezelpoppen van verschillende 'leeftijden'. 'Sommige ouderen zien in de poppen echte kinderen. Ze worden gevoerd, aan- en uitgekleed. Het maakt allemaal niet uit, ze kunnen gewassen worden. En ze zijn heel betaalbaar; 35 euro voor een kleine en 70 voor een grote,' sluit Nancy.
Lees ook: